Woensdag 7 november heeft het Europees Hof antwoord gegeven op de prejudiciële vragen die de Raad van State gesteld heeft over het Programma Aanpak Stikstof (PAS). Dit naar aanleiding van procedures die door diverse organisaties zijn aangespannen. De Raad van State kon niet met zekerheid vaststellen of het PAS in overeenstemming is met de Europese Habitatrichtlijn, en vroeg het Europees Hof om verduidelijking van de Europese regels rondom stikstof.
Het Europese PAS-arrest maakt duidelijk dat een programmatische aanpak onder de Habitatrichtlijn principieel toelaatbaar is. In het PAS wordt gerekend met een dalende stikstofdepositie op natuurgebieden, als gevolg van het ingezette milieubeleid. De stikstofdepositieniveaus worden niet gemeten, maar ingeschat met het rekenmodel Aerius. Volgens de Raad van State kan er niet zonder meer van uit worden gegaan dat die dalende trend in de stikstofdepositie gerechtvaardigd is. De voorspelde daling moet wetenschappelijk worden aangetoond. Ook het Europese Hof pleit voor een betere onderbouwing van stikstofeffecten van genomen maatregelen. Brongerichte maatregelen (om de stikstofdepositie te verminderen) en herstelmaatregelen (om Natura 2000-gebieden weerbaarder te maken voor stikstof) mogen alleen in de zogenaamde passende beoordeling worden betrokken als de verwachte voordelen van die maatregelen vaststaan ten tijde van die beoordeling. De Nederlandse overheid mag vergunningen voor economische ontwikkelingen (bijvoorbeeld veehouderij, industrie of wegenbouw) dus alleen verlenen op basis van daadwerkelijke milieuwinst. De Raad van State moet nu aan de hand van de uitspraak van het Hof een einduitspraak gaan doen over de toepassing van het PAS. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State streeft ernaar om in het eerste kwartaal van 2019 een zitting te houden.
P4N is van mening dat deze uitspraak in ieder geval aantoont dat het van groot belang is om de Nederlandse Natura 2000-gebieden verder te herstellen en versterken, en beter bestand te maken tegen stikstofdeposities. P4N werkt samen met Frankenvrij Advies aan het herstel van het Aamsveen en de Manderheide in het kader van het PAS.